Bağdat Cad, Küçükyalı Mah 92/C, Maltepe / İstanbul
Aparey, diş tedavisinde yaygın olarak kullanılan ve genel anlamda alet anlamına gelen önemli bir ortodontik araçtır. Ortodontik tedavi sürecinde dişlerde düzensizlik bulunan bireylerin tanı ve tedavisinde büyük rol oynar. Biz diş hekimleri olarak, dişlerin düzgün hizalanması ve çiğneme fonksiyonunu geliştirmek için aparey kullanımını sıklıkla öneriyoruz.
Ortodontik tedavilerin önemli bir parçası olan aparey, çeşitli diş ve çene düzensizliklerini düzeltmek için kullanılan cihazları tanımlar. En genel anlamıyla alet veya aygıt anlamına gelen aparey nedir sorusuna cevap vermek gerekirse, ortodontistlerin tedavi sürecinde kullandığı tüm aygıtları kapsayan bir terimdir.
Aparey, dişlerin ve çenelerin hizalanmasını sağlamak için tasarlanmış ortodontik düzeneklerdir. Bu cihazlar, genel olarak ağız içinde kullanılmakla birlikte, bazı durumlarda ağız dışında da tercih edilebilmektedir. Özellikle dişlerde düzensizlik yaşayan bireylerin ortodontik tedavisinde kullanılmaktadır. Bu tedavi sayesinde alt ve üst çenenin normal bir şekilde birleşmesi sağlanmaktadır. Bazı kişilerde çene uyumsuzluğu nedeniyle yemek yerken veya konuşurken zorluklar yaşanabilmektedir. Bununla birlikte, ortodontik aparey kullanımı bu zorlukların üstesinden gelmeye yardımcı olur.
Ortodontistler tarafından kişiye özel tasarlanan aparey çeşitleri, hastanın diş ve çene yapısındaki probleme göre belirlenmektedir. Bu cihazlar sayesinde dişlerin düzgün sıralanması sağlanmakta ve çene yapısındaki dengesizlikler düzeltilmektedir. Ayrıca, dişlerin birbirine sürtünmesi sonucu oluşabilecek aşınmalar önlenmektedir. Düzgün sıralanmış dişler, diş temizliğini kolaylaştırarak diş çürüğü ve diş eti hastalıkları gibi sorunların da önüne geçmektedir. Dolayısıyla aparey kullanımı sadece estetik açıdan değil, aynı zamanda ağız sağlığı açısından da büyük önem taşımaktadır. Ortodontik tedavide uzmanlaşmış bir hekim, hastanın ağzındaki probleme göre hangi çeşidinin kullanılacağına karar verir ve tedavi planını buna göre şekillendirir.
Diş ve çene problemlerinin tedavisinde kullanılan aparey çeşitli işlevlere sahiptir. Öncelikle bu araç, ortodonti tedavilerinde destekleyici materyal olarak görev yapar. Dişlerin düzgün hizalanmasını sağlamak, ağız içindeki çarpıklıkları düzeltmek ve çene yapısını iyileştirmek için etkin bir şekilde kullanılmaktadır.
En önemli işlevlerinden biri, çene darlığının giderilmesidir. Aynı zamanda üst üste binmiş dişlerin düzeltilmesinde, çenenin ileri veya geri konumlanması durumlarında ve çarpık diş diziliminin tedavisinde büyük rol oynar. Özellikle çene genişletme apareyleri, ağız içerisine konumlandırıldıklarında sahip oldukları yay veya pistonlar yardımıyla baskı uygulayarak ortodontik tedavinin daha verimli sonuçlanmasını sağlar.
Bunun yanı sıra, diş ve çene sağlığını uzun vadede iyileştirir. Düzgün hizalanmış dişler, ağız hijyenini kolaylaştırarak diş çürüğü ve diş eti hastalıkları riskini azaltır. yrıca doğru hizalanmış bir ısırık, çene eklemlerindeki yükü azaltarak çiğneme ve konuşma fonksiyonlarını iyileştirir.
Çene genişletme apareyleri, çenelerin uyumsuzluğunu gidermek, çapraşık dişleri düzeltmek ve solunum problemlerini hafifletmek amacıyla kullanılmaktadır. Ortodontik tedavi tamamlandıktan sonra, sağlanan düzenin tekrar bozulmasını engellemek için pekiştirme apareyleri kullanılmaktadır. Bunlar genellikle alt çene kısımlarında konumlandırılmaktadır.
Özellikle çocukluk ve ergenlik dönemlerinde kullanımı, dişlerin düzgün gelişmesini sağlamak açısından büyük önem taşır. Çene gelişimini teşvik etmek, hatalı ısırığı düzeltmek ve dişlerin hizalanmasını sağlamak gibi amaçlarla uygulanır. Erken yaşta müdahale, diş problemlerinin daha hafif ve kolay düzeltilebilir olduğu durumlarda tedavinin etkinliğini artırır.
Ortodonti alanında kullanılan aparey türleri, hastaların ihtiyaçlarına ve diş problemlerinin özelliklerine göre farklılık gösterir. Ortodontistler, en etkili tedaviyi sunmak için hastaya en uygun olanı seçmektedir.
Dişlerin üzerine yapıştırılan braketler ve tellerden oluşur. Bu apareyler, dişlere sürekli ve kontrollü bir şekilde kuvvet uygulayarak en etkili diş hareketlerini sağlar. Braketler metal, seramik veya şeffaf malzemeden üretilebilmekte ve kişinin tercihine göre dişlerin dış yüzeyine veya dil tarafına uygulanabilmektedir. Ayrıca, mini braketler ve cam-safir braketler gibi daha estetik ve modern seçenekler de mevcuttur.
Hastanın kendisinin takıp çıkarabildiği cihazlardır. Özellikle 7-12 yaş arası çocuklarda ve karışık dişlenme döneminde kullanılmaktadır. Çene genişletmesi, basit diş hizalama sorunları ve daimi dişlere yer açma gibi durumlarda tercih edilmektedir.
Çene yapısındaki bozuklukları düzeltmek için kullanılmaktadır. Bu cihazlar, çenelerin büyüme gelişimini yönlendirerek iskeletsel problemlerin tedavisinde etkilidir. Büyüme-gelişim döneminde olan çocuklarda sonuç alınabilmekte, aksi takdirde ileride cerrahi müdahale gerekebilmektedir.
Ense, alın gibi bölgelerden destek alarak çenelere kuvvet uygular. Ancak günümüzde bu apareylerin yerini çoğunlukla ağız içinden uygulanan ve görünmeyen mikroimplantlar almıştır.
Estetik kaygısı olan hastalar için ideal bir seçenektir. Bu şeffaf plaklar iki haftada bir yenilenmekte ve yemek dışında sürekli kullanılmaktadır.
Son olarak, Pekiştirme Apareyleri ortodontik tedavi sonrası elde edilen sonuçların korunması için kullanılmaktadır. Tedavi tamamlandıktan sonra en az 3 yıl, bazı durumlarda ise ömür boyu kullanılabilmektedir.
Ortodontistlerin önerdiği şekilde, günde en az 21 saat takılmalıdır. Sadece yemek yerken ve su dışındaki içecekleri içerken çıkarılması önerilmektedir. Kullanım süresine dikkat etmek, tedavinin hızlı ve etkili sonuçlanmasına yardımcı olur.
İlk kullanımda konuşmada değişiklik hissetmek ve yutkunmada zorluk yaşamak normaldir. Endişelenmeyin, diliniz zamanla apareyin varlığına alışacaktır. Başlangıçta dudak, dişeti ve yanaklarda tahriş veya aft oluşabilmektedir. Bu durumda bir çay bardağı suya bir çay kaşığı tuz ekleyerek hazırlanan gargarayı kullanmanız faydalı olacaktır. Ağız içi yaralar üç gün içinde iyileşmezse hekiminize başvurmanız gerekmektedir.
Bu cihazlar kişiye özeldir ve doğru kullanımı önemlidir. Çıkarıldığında mutlaka kutusuna koyulmalıdır, peçeteye sarılmamalıdır. Peçeteye sarma alışkanlığı kaybolma riskini artırır. Çeşidi fark etmeksizin, hepsi için aynı temizlik kuralları geçerlidir. Günde en az üç kez dişlerinizi fırçalamalı ve apareyi sabunlu suyla temizlemelisiniz. Asla sıcak su, deterjan veya diş macunu kullanmamalısınız.
Apareyi takarken çift elinizi kullanarak parmaklarınızla simetrik şekilde baskı uygulamalısınız. Dudak, dil ve yanak kaslarınızla apareyi kurcalamak veya çıkarmaya çalışmak, uyumunu bozar. Ağzınıza uymayan bir aparey tedavi edemeyeceği için yenilenmesi gerekir, bu da hem tedavi süresini uzatır hem de maliyeti artırır.
Bunun yanı sıra, tur açma işlemi başladığında doktorunuzun söylediği protokolü aksatmadan uygulamalısınız. Her tur açtığınızda düzenli olarak kayıt tutup, randevularda yanınızda bulundurmayı unutmayın. Randevu arasında apareyin kırılması veya kaybolması durumunda zaman kaybetmeden hekiminize başvurunuz.
Diş ve çene düzensizliklerini düzeltmek için kullanılan ortodontik bir cihazdır. Dişlerin hizalanmasını sağlamak, çene yapısını iyileştirmek ve çiğneme fonksiyonlarını geliştirmek gibi amaçlarla kullanılmaktadır.
Ortodontistler genellikle günde en az 21 saat takılmasını önerir. Sadece yemek yerken ve su dışındaki içecekleri içerken çıkarılması tavsiye edilmektedir.
Yemek yerken çıkarılması gerekir. Yemekten sonra dişlerinizi ve apareyi fırçalayıp tekrar takmanız önemlidir. Çıkarıldığında ise mutlaka kendi kutusunda saklanmalıdır.
Düzenli kullanılmaması tedavi süresinin uzamasına ve istenen ortodontik düzelmenin tam olarak sağlanamamasına neden olabilmektedir. Bu nedenle, ortodontistin önerdiği kullanım süresine uymak çok önemlidir.
Başlıca çeşitleri arasında sabit apareyler (diş telleri), hareketli apareyler, fonksiyonel apareyler, ağız dışı apareyler ve şeffaf plaklar bulunmaktadır. Her bir çeşit, farklı diş ve çene problemlerinin tedavisinde kullanılmaktadır.
